Amino Asit. Hayatın temeli! Proteinleri oluşturan temel yapı taşları. Amino asitler yenilenme, bağışıklık sistemi, ruhsal durum, motivasyon, odaklanma, uyku düzeni, beyin fonksiyonları, kas inşaası ve yağ yakımı gibi birçok hayati süreçte çok önemli rol oynarlar. Proteinlerin yapısını oluşturan 20 çeşit amino asitten 8 tanesi esansiyel (temel amino asitler) olarak isimlendirilirler ve bu amino asitler insan vücudu tarafından ihtiyaca yanıt verecek düzeyde sentezlenemedikleri için dışarıdan gıdayla alınmaları zorunludur. Bu kategori bu ihtiyaca, altında yer alan amino asit kompleksi, AOL, arjinin, BCAA, beta alanin, glutamin ve lisin alt kategorilerinde toplam 40 adetten fazla markayla yanıt vermekte.
Hayatın Temeli Amino Asitler
Hayatın temeli amino asitler bir araya gelerek proteinleri meydana gelirler. Proteinlerde vücutta birçok yaşamsal süreçlerde görev alırlar. Doğada 20 çeşit amino asit vardır. Bir duvarı kas gibi düşürsen amino asitler burada tuğla olarak düşünülebilir. Bunlar esansiyel (EAA / Temel Amino Asitler) ve esansiyel olmayanlar (Temel Olmayan Amino Asitler) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Esansiyel (Temel Amino Asitler) vücudumuz tarafından üretilmez ve bunlardan doğada 8 tane vardır. Temel amino asit ihtiyacımızı dışarıdan beslenerek alırız. Vücuda alınan proteinler önce amino asitlere parçalanır ve ardından ihtiyaç duyulan yerlere gönderilerek oralarda peptit bağı ile bağlanarak proteinleri oluştururlar. Her hücrede protein sentezi yapılır.
Amino asitler, vitaminler ve mineraller birbirlerine bağlık olarak çalışırlar. Vücutta serbest formda bulunan amino asitler diğer formlara nazaran çok daha hızlı emilirler.
Amino asitler D ve L olmak üzere iki formda bulunurlar. Bizler için L formları önerilir. Bunun yanında tablet, likit yada toz halinde olarak piyasada bulunurlar.
Amino asitlerin vücutta birçok görevi vardır. Bunlar fiziksel faydalardan tutunda, odaklanma, motivasyon artışı, uyku düzeni, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, performans arttırıcı, kas kabının önlenmesi gibi birçok yaşamsal döngüde yer alırlar.
Vücutta her Amino Asit farklı görevler üstlenir. Alfabetik sıra ile Amino Asitleri inceleyecek olursak;
L-Alanin (L-ALANINE)
Karbonhidratların yakılarak enerji üretmesine yardımcı olan amino asittir.
L-Arjinin (L- ARGININ)
Özellikle son dönemlerde son derece popüler olmuş NOX ürünlerinin ve Cinsel kuvvetlendirici ürünlerinin en önemli amino asitlerinden biri olan Arjinin, yağ yakımı ve kas oluşumunda görev alır. İnsülin ve büyüme hormonu salgılanmasında rol alır. Aynı zamanda nitrik oksit sentezinde görev alır ve bu Şekilde kanın akış hızını arttırarak performans artışı sağlar. Vücut tarafından üretilen temel olmayan bir amino asittir.
Doğada badem, et, ceviz soya fasulyesi, süt ürünleri arjinin içerir.
L- Asparajin (L- ASPARAGIN)
Sakinleştirici özelliği bulunan bu amino asit aynı zamanda merkezi sinir sisteminin dengesinin muhafazası için elzemdir.
L - Aspartik Asit (L - ASPARTIC ACID)
Esansiyel olmayan bu amino asit vücuttan amonyağın atılmasına yardımcı olur ve bu şekilde karaciğer korunmuş olur. Amonyak dolaşım sisteminde zehirleyici bir madde olarak sinir sitemine zarar verebilir ve aspartik asit kullanımı sayesinde kan temizlenir ve yorgunluğa karşı direnç artmış olur.
L-Sitrülin (L- CITRULLINE)
Vücuda enerji veren amino asittir. Vücudun yorulmasına neden olan amonyak miktarını azalttığı gibi kaslarda yanma hissine neden olan laktik asiti dağıtmaya yardımcı olur. Aynı zamanda hücrede enerji oluşumu için ATP nin oluşm hızını arttırır.
L - SİSTEIN (L- CYSTEINE)
Temel olmayan amino asitlerden olan sistein sigara ve alkolün etkilerinden beyini koruduğu gibi radyasyondan meydana gelen zararlara karşı ve vücuttaki zehirli maddelere karşı hücreleri koruyarak vücudun savunmasında önemli bir görev üstlenir.
L – SİSTİN (L- CYSTINE)
Beyaz kan hücrelerinin aktivitelerinin arttırılmasında görev aldığı gibi deride meydana gelebilecek yaralarında iyileşmesinde rol oynar.
GAMA-AMINOBUTİRIK ASIT (GABA) (GAMMA-AMINOBUTYRİC ACID)
Kişilğimizi doğrudan etkilyen bir amino asittir. Birçok açıdan faydası olan bu amino asit özellikle daha zinde olmamıza yardımcı olur. Büyüme hormonu seviyesini arttırdığı için kas gelşimine çok büyük faydası vardır. Stersin azalmasına, rahatlamamıza ve bununla birlikte çok daha kaliteli bir uyku ve dinlenme zamanı geçirmemize yardımcı olur.
L - GLUTAMIK ASIT (L-GLUTAMIC ACID)
Temel olmayan ve glukoz ile birlikte beyinde yakıt olarak kullanılan glutamik asit aynı zamanda vücutta birçok faaliyette görev alır.
L – GLUTAMINE
Vücut tarafından üretilen (Temel olmayan), iskelet kas sisteminde en falza bulunan, hücrelerin iyileşmesini en üst seviyeye çıkaran ve kas yıkımını engelleyen bir amino asittir.
L-GLUTATYON (L-GLUTATHION)
Radyasyon ve sigaranın zararlı etkilerine karşı vücudu koruyan aynı zamanda antioksidan etkisi bulunan amino asittir.
L-GLİSIN (L- GLYCINE)
Temel olmayan bu amino asit, sinir ve sindirim sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışması için gereklidir. Eğer uygun bir miktarda vücutta bulunması durumunda daha fazla enerji üretimine katkıda bulunur. Ayrıca vücutta meydana gelen herhangi bir yaranın iyileşmesinde de çok aktif rol oynar. Glisinin yokluğunda vücutta meydana gelebilecek bir yaranın iyileşmesi mümkün değildir.
L-HİSTİDİN (L-HISTIDINE)
Temel olmayan, vücuttaki dokuların onarımı ve büyüme faaliyetlerinde görev alan bir amino asittir.
L-ISOLÖSİN (L-ISOLEUCİNE)
BCAA (Branched Chain Amino Acides) amino asitlerinden biri olan isolösin kan şekerinin düzenlenmesine ve kas dokusundaki enerjinin açığa çıkmasında görev alır.
L-LÖSİN (L- LEUCINE)
BCAA (Branched Chain Amino Acides) amino asitlerinden biri olan kas metabolizmasında aktif olan lösin kas dokusunun, kemiklerin ve cildin iyileşmesinde görev alır.
L-LİSİN (L-LYSINE)
Temel olan ve kolajen oluşumu için gerekli olan amino asittir. Kolajen bir protein olup, kemik, tendon, kıkırdak ve bağ dokuda bulunur. Aynı zamanda azot dengesinin korunması için yardımcı olur.
L-METİONİN (L-METHIONINE)
Sindirim sistemine, yağların parçalanması ve saç kırıklarının önlenmesine yardımcı bir amino asittir.
L-ORNİTİN (L- ORNITHINE)
Vücutta büyüme hormonu salgılanması görevi olan amino asittir.
L-FENİLALANİN (L-PHENYLALANINE)
Depresyon tedavisinde kullanılan amino asittir. Aynı zamanda öğrenme kapasitesine, hafızaya ve kilo vermeye yardımcı olur.
L-PROLİN (L-PROLİNE)
İskelet sisteminde yer alan tendon, kıkırdak ve eklemlerin güçlenmesine yardımcı olur. Bunun yanında kalp kaslarını kuvvetlendirir ve cildin düzgün bir görünümü alması için görev alır.
L-SERİN (L-SERINE)
Vücutta gerçekleşen yağ ve yağ asiti biyolojik süreçlerinde görev alan amino asittir.
L-TAURİN (L-TAURIN)
Merkezi sinir sistemi, kan hücresi, iskelete sistemindeki kaslarda yer alan ve temel olmayan bir amino asittir. Kasların doğru bir şekilde çalışması, sinir sistemi ve yüksek tansiyonda faydalıdır.
L-TREONİN (L-THREONINE)
İskelet kaslarında ve merkezi sinir sisteminde bulunan amino asittir.
L-TRİPTOFAN (L-TRYPTOPHAN)
Temel amino asitlerden biri olan triptofan vücutta iki adet hormon salgılar ve bu hormonlar, ruhsal durum üzerinde etkilidirler. Aynı zamanda uyku bozukluğundan kaynaklanan enerji düşüklüğünü minimalize etmek için faydalıdır.
L- TİROZİN (L-TYROSINE)
Temel olmayan ve sinir sistemini uyaran, açlığı bastıran ve vücut yağlarını azaltmaya yarayan bir amino asittir.
L-VALİN (L-VALINE)
BCAA (Branched Chain Amino Acides) amino asitlerinden biri olan kaslarda gerçekleşen biyolojik olaylardaki doku onarımı ve azot dengesini sağlamak için görev alır.
L-KARNİTİN (L-CARNITINE)
Yağ asitlerinin hücrede yer alan mitokondiriye taşınmasına yardımcı olan ve temel olmayan bir amino asittir.
Amino asitlerin vücuttaki görevleri nelerdir?
• Vücudumuzda hayati önemi olan proteinin yapısının temeli olup sayısız protein oluşumunda bulunurlar,
• Sinir sistemimiz ve ruh sağlığımız üzerinde önemli bir etkilileri vardır,
• Kasların onarılması, yenilenmesi ve büyümesine katkıda bulunurlar,
• Performans arttırıcı etkisi vardır.
Amino Asit Nasıl Kullanılır?
Amino asitler bir araya gelerek proteinleri oluşturdukları için aynı protein tozu kullanımında olduğu gibi en uygun kullanım zamanı antrenmandan hemen sonra olacaktır. Bunun yanında ihtiyaç duyduğunuz herhangi bir zaman amino asit kullanabilirsiniz.
Sıvı yada Tablet Amino Asit Kullanmanın bir farkı varmıdır?
Temelde hiçbir farkı yoktur ama likit olan amino asitlerin kana karışma süresi tablet olanlardan daha kısadır.
