Kreatin
Kreatin nedir, kullanım şekli ve faydaları
Kreatin doğal bir amino asit olup, supplement sektörünün yıldızı parlayan önemli ürünlerinden birisidir. Fransız kimyager Michel Eugène Chevreul tarafından 1832’de keşfedilen kreatin, vücut tarafından doğal olarak günde 2 gram üretilebiliyor. Azotlu organik bir asit olarak tüm vücuttaki hücrelerin enerji ihtiyacı için pankreas ve karaciğerde üretilir. Yüzde 5'i beyin ve testislerde serbest olarak bulunurken, yüzde 95'i iskelet kaslarında birikir ve vücutta enerji ihtiyacı olduğunda salgılanır.
Kas gelişimi çalışması ya da yoğun antrenman yapanlar ihtiyaç duydukları patlayıcı kuvvet için sıklıkla bu ürünün yardımına başvururlar. Kreatin maddesinin bileşiminde üç önemli asit vardır. Arjinin, metiyonin ve glisin amino asitlerinin doğal bir birleşimi olarak doğal bir ürün olan kreatin, vücut tarafından üretildiği gibi, yediğimiz pek çok sağlıklı gıdada da doğal olarak yer alır.
Dayanıklılık ve kuvvetin devamlılığı
Antrenmanlarda ve kuvvet gerektiren sporlarda ATP enerjisi üretmek için de kreatin oldukça önemlidir. Nedir ATP? Adenin Tri-Fosfat, yani vücudumuzun enerji kaynağı. Fosfat grubunu hidrolize ederek ısı formunda enerji açığa çıkaran ATP, o esnada vücuttaki ihtiyacı bu enerji ile karşılar. Hızlı açığa çıkması, vücuda dayanıklılık ve patlayıcı kuvvet sağlar. Bu esnada ATP'deki bir fosfat grubu eksilir ve Adenin Tri-Fosfat, Adenin Di-Fosfat'a dönüşür. Bu haliyle hiçbir işe yaramayan ADP'nin yeniden ATP olması için de kreatin yardıma koşar. ADP'yi yeniden ATP'ye dönüştürerek, dayanıklılık ve kuvvetin devamlılığını sağlar.
Dallı zincirli amino asitler
Hücrenin yapı taşı olan protein ise, proteinlerin yapı taşını da aminoasitler oluşturur. 22 çeşit aminoasidin 8'inin mutlaka dışarıdan alınması gereken. Yoğun antrenman, kas gelişimi isteği gibi durumlarda da aminoasitlere duyulan ihtiyaç artar. BCAA-Dallı zincirli aminoasitler (lösin, izolösin, valin) iskelet kasları için enerji ihtiyacını karşıladığı da araştırmalarda gözlemlenmiştir. Kas yapısında yoğun olarak bulunan ve kas gelişimi için önemli olan BCAA alınmasının, yapılan sporun kas gelişimi olarak kendini göstermesine yardımcı olduğu da ifade edilmektedir.
Level atlarken patlayıcı kuvvet ihtiyacı
Kreatin başlı başına da bir enerji kaynağı olarak da işlev taşır. Kaslara su toplayarak hücrelere giren iyon sayısını ve protein sentezini artırmasının kas gelişimine olumlu katkı sağladığı da belirtilmekte. Hızlı bir dayanıklılık ve kuvvet kaynağı olarak, bileşimindeki aminoasitlerin yardımıyla kas gelişimine ve formuna katkıda bulunma özelliği taşıdığı gözlemlenir. Araştırmalar, sporcular seviye atlayıp, bir ileri seviye antrenman yapmaya niyetlendiklerinde, ihtiyaç duyulan patlayıcı kuvvet desteğinin kreatin tarafından verilebildiğini gösteriyor.
Yüzde 15 daha yüksek performans
ABD'de yapılan bilimsel araştırmaların, kreatin kullanımının kasların fosfokreatin üretmesini sağladığı bulgularına ulaştığı gözlemlenmektedir. Bu durumun, direnç antrenmanları, patlayıcı kuvvet gerektiren hareketler, dayanıklılık isteyen performanslar için sporculara kısa zamanda kuvvet sağlayabildiği ifade ediliyor. Journal of Sports Science and Medicine dergisinin yayınladığı bir araştırma, kreatin kullananların yoğun yinelemeli anaerobik egzersizlerde yüzde 15 daha yüksek performans gösterdikleri gözlemlendiğini ortaya koyuyor.
Egzersiz ile birlikte uygulandığında
Alman Ruhr Üniversitesi'nin yaptığı araştırmada ise, kreatin desteği alan kas distrofisi hastalarının kas güçlenmesinin daha yüksek olduğunun gözlendiği ifade edilmiştir. Yaşlı nüfus üzerinde yapılan araştırmalarda, egzersizle birlikte uygulandığında kas miktarı ve kemik yoğunluğunu olumlu yönde etkilediği belirtilmiştir.
Toz, tablet ya da sıvı halde satılan kreatinin sporcular dışında, artrit, Parkinson hastalığı, konjestif kalp yetmezliği, depresyon gibi sorunlarda da yardımcı takviye besin olarak kullanıldığı gözlemlenmektedir.
